Zelforganisatie vraagt besturing
28 mrt 2017"De helft van zorgorganisaties in de langdurige zorg zet in op zelfsturende teams." Dat meldde Skipr in december 2015. En in diezelfde maand: "De zelfsturende werknemer is minder, maar langer ziek". We herkennen het in onze praktijk. Ja, het is onmiskenbaar een trend. Buurtzorg is in deze een bron van inspiratie, en ook JP van den Bent naast vele anderen, en de casussen die Laloux beschrijft in zijn boek "Reinventing Organizations". En ja, het vraagt wat van organisaties en medewerkers en het pakt niet altijd goed uit. Zelfsturende teams is vaak een beladen term die organisaties bewust niet willen gebruiken, omdat het een beeld oproept van teams zonder leidinggevende. Dan spreekt men liever van krachtige teams, of taakvolwassen teams. Dus taal is belangrijk, maar vooral: welke betekenis geven wij aan welke termen, en delen wij de bedoeling, wat beogen we?
In de onderstroom zien we dat organisaties steeds meer draaien naar het primaire proces, de interactie tussen cliënt en medewerkers. Daar wordt kwaliteit gerealiseerd, daar wordt ingespeeld op de vraag van de cliënt. Dat vraagt regelruimte in de microdriehoek van cliënt-mantelzorger-medewerker. Maar de organisatie hanteert ook kaders en er moet verantwoording worden afgelegd. En organisaties bezuinigen op management- en overheadkosten. Een boeiend spanningsveld. Juist daarom is een helder besturingsconcept nodig, gefundeerd op de missie en visie met bijbehorende kernwaarden. En passend om de strategie te realiseren. Wordt zelforganisatie ingezet vanuit dit motief en dit mensbeeld? Of vanuit de noodzaak om te saneren, managementlagen te snijden en vervolgens 'dus' op zelforganiserende teams uit te komen? Wij spreken zowel teams die smachten naar meer regelruimte en minder verantwoordingsdruk, als teams die klagen dat alle organiseertaken over de schutting zijn gegooid en nu op hun bord liggen, zonder dat ze daarvoor toegerust zijn; noch kwalitatief noch kwantitatief. Dikwijls ontbreekt het aan een helder teamconcept.
In onze praktijk zijn we veel bezig met dit thema in zorgorganisaties, in verschillende stadia van ontwikkeling. Het gaat onder meer om onderliggende drijfveren, een consistente besturingsfilosofie, de 'fit' met waar de organisatie voor staat en naar toe wil, de regiefunctie op het ontwikkelproces, de rolinvulling van laag tot hoog, tot en met raad van bestuur en raad van toezicht. Komende periode gaan we dit thema verder verdiepen, samen met onze opdrachtgevers. U hoort nog van ons!
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Helen van Tol, Maartje Op de Coul en Guus de Vries.
Gerelateerde links
Helen van Tol
Maartje Op de Coul
Guus de Vries