Gelijkgerichtheid: een kwestie van 'co-besturen'

18 nov 2024

In 2020 verscheen de eerste druk van het boekje “Co-bestuur in het ziekenhuis. Een pas de deux.” In dit boekje schetsen wij de achtergrond van het fenomeen co-bestuur, de onderliggende gedachte en principes, de mogelijke uitwerkingsvormen en de succesfactoren. Momenteel is het boekje toe aan de vierde druk. Dit gaf ruimte om het op een aantal punten aan te vullen.

Inmiddels is ‘gelijkgerichtheid’ zo’n beetje het toverwoord om ziekenhuizen beter bestuurbaar te maken. Tegelijkertijd is soms onduidelijk wat er precies mee wordt bedoeld. In aanvang leek het vooral te gaan over de financiële prikkels en belangen. De recent gepubliceerde Handreiking Gelijkgerichtheid van de FMS en NVZ maakt duidelijk dat het om meer gaat. Maar de belangrijkste vraag is natuurlijk hoe deze gelijkgerichtheid gerealiseerd kan worden.

 

Al sinds 2015, direct bij de komst van de MSB’s benadrukken wij het belang van gezamenlijk optrekken van ziekenhuis en de medische staf/MSB op drie B’s.

Als eerste gezamenlijkheid in Belangen. Dit omvat de eerder genoemde beloningsprikkels maar gaat verder. Er zijn immers veel meer belangen die er toe doen, zoals de inhoud van het werk, prestige (imago?), ontwikkel-/regelruimte e.d. Al deze belangen zijn relevant en doen ertoe. De kunst is om gezamenlijk te komen tot een integrale belangenafweging, waarbij soms ‘win-win’ mogelijk is, maar soms ook compromissen nodig zijn.

De tweede B staat daarom voor gezamenlijkheid in Beleid. Het gezamenlijk bepalen van doelen en de weg waarlangs deze te bereiken. Daarbij kunnen we nog onderscheid maken in beleidsontwikkeling en beleidsuitvoering. Het is evident dat deze twee samenhangen en als er één ding komende jaren belangrijk wordt in de ziekenhuizen dan is het executiekracht. Beleid bedenken is één, maar beleid uitgevoerd krijgen is uiteindelijk waar het om gaat. En met name langs de medische as ligt daar nog wel eens een uitdaging.

Daarom zien wij als derde het belang van gezamenlijkheid in de Besturing. We bedoelen daarmee het gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen voor de ontwikkeling én de uitvoering van beleid voor het gehele ziekenhuis. Dit laatste, ‘gezamenlijkheid in besturing’ is eigenlijk waar het wat ons betreft begint; samen ‘co-besturen’. De meerwaarde en noodzaak van ‘co-besturen’ staat zo langzamerhand niet meer ter discussie, wel de vraag hoe dat op een goede manier vorm te geven. 

 

In 2020 verscheen de eerste druk van het boekje “Co-bestuur in het ziekenhuis. Een pas de deux”. In dit boekje schetsen wij de achtergrond van het fenomeen co-bestuur, de onderliggende gedachte en principes, de mogelijke uitwerkingsvormen en de succesfactoren. Inmiddels is het boekje toe aan de vierde druk. Dit gaf ruimte om het op een aantal punten aan te vullen.

Twee belangrijke onderwerpen krijgen in deze vierde druk meer aandacht. Het onderwerp ‘mandatering’ wordt nader belicht, waarbij duidelijk wordt op welke wijze dit kan worden ingekleed en hoe effectieve mandatering kan worden gerealiseerd.  

Het tweede thema waar meer aandacht voor is, is dat van ‘vertrouwen’. Overal waar wij met bestuurders werken aan de inrichting van effectief co-bestuur komt dat thema op tafel. In de gesprekken die volgen pellen wij dit af om vervolgens duidelijk te krijgen dat vertrouwen geen natuurverschijnsel is, maar iets dat ontstaat tussen mensen en daarmee goed beïnvloedbaar is. Met de uiteindelijke conclusie dat vertrouwen juist ook kan ontstaan door met elkaar goed te ‘co-besturen’.

Documenten
Handreiking gelijkgerichtheid samen werken aan passende zorg FMS en NVZ

Gerelateerde links
Bestel hier de 4e druk van Co-bestuur in het ziekenhuis
Hemmo Huijsmans